Dijital Dönüşümde Verinin Önemi

Veri stratejiniz olmadan dijital dönüşüm gerçekleştiremezsiniz. Dijital dönüşümün başı da sonu da veridir.

Dijital dönüşüm yeni teknolojilerin iş için kullanılması ve işle ilgili sorunların buna göre belirlenmesi ve takip edilebilmesi olarak tanımlanabilir. Bu teknolojiler, kağıtsız ofis, e-ticaret, çevrim içi eğitim sağlamak sanılmamalıdır, dijital dönüşüm bunların çok ötesinde bir kavramdır.

Gartner’a göre dijital dönüşüm artık firmalara en büyük rekabet avantajı sağlayan olgulardan biridir ve dönüşümde de en başı veri ve veri analitiği çeker. Firma stratejilerinde artık veri ve veri analitiği kritik firma varlıklarından sayılmaktadır. 

Forbes ise bize sekiz dijital dönüşüm programının yedisinin başarısızlıkla sonuçlandığı söylemektedir. Peki, bu dönüşüm esnasında firmaların yaptıkları hatalar nelerdir ve bu hataları engellemek için neler yapılmalıdır;

Her şeyden önce iyi bir veri stratejisi firmanın dijital dönüşümünü tamamlaması için çok ama çok gereklidir. Veri, dijital dönüşüm için vücuda pompalanan kan gibidir. Veri olmadan dijital dönüşüm ölür.

Bunun için;

  1. Firma stratejisine uyumlu bir veri ve veri analitiği vizyonu oluşturulmalı,
  2. Tepe yönetimin desteği alınmalı (açık destek, bütçe desteği ve isteklilik),
  3. Entegre, güvenilir ve istenilen zamanda ulaşılabilen bir veri altyapısı oluşturulmalı,
  4. Veri altyapısının firmaya getirdiği değer ortaya çıkarılmalı (PoV),
  5. Firma bünyesinde veri ve veri analitiğinin kullanılması için prosesler yeniden tasarlanmalı ve kültür değişimi başlatılmalı.

Dijital Dönüşümün sağlığı için veri stratejisi oluşturmak adına tüm bu adımları detaylarıyla  inceleyelim;

1. Firma stratejisine uyumlu bir veri ve veri analitiği vizyonu oluşturmak

McKinsey’e göre firmalar veri analitiği çalışmalarına ellerindeki verilerle ve bu verilerin karar almada nasıl kullanılabileceğini belirlemekle başlıyorlar, fakat bu yaklaşım, vizyonun oluşması ve tüm firmaya yayılmasında yeterli olmamaktadır. Firmalar ilk önce karar verici-alıcı süreçlerini belirlemeli ve firma stratejilerine bağlı olarak veri ve veri analitiğinin nasıl fazladan bir katma değer katabileceğini düşünerek karar vermelidirler.

Bu kritik vizyonu oluşturmak çapraz fonksiyonel bir çalışma istemektedirler. Büyük firmalar bazen bir çok veri analitikçisi istihdam ederler ve pilot projeler başlatırlar. Genelde bu çalışmalar tüm firma geneline yayılamaz çünkü bu yaklaşım sadece veri analitikçiler ile ilerler. Veri analitiği departmanı da eldeki verilerle uğraşmaktan öteye gidemez ve sınırlı bilgi üretir. Öncesinde stratejiye göre verilerin toplanmasına odaklanmak daha doğru bir yaklaşımdır.

2. Tepe yönetimin desteğini almak (açık destek, bütçe desteği ve isteklilik)

Büyük firmalarda farklı departmanlar birlikte çalışmak için tasarlanmamıştır. Burada dijital dönüşüm programı için güçlü bir destek bu görevi yerine getirmek için büyük önem arz eder.

Salesforce’un 2018 yılı araştırmasında dijital dönüşümün başarılı olduğu firmalarda kararları alan tepe yönetim desteğinin oranı %75 çıkmıştır.  Tepe yönetimden gelen destek veri ve veri analitiği çalışmaları için paralar harcanırken, uygulama esnasında ve örgütsel olarak kabullenilmesinde çok yardımcı olur.

3. Entegre, güvenilir ve istenilen zamanda ulaşılabilen bir veri altyapısı oluşturmak

Dijital dönüşümde en büyük risk faktörü de yine veridir. Tüm firma sistemleri – iş akışlarından server uygulamalarına kadar- kaliteli veriye dayalıdır. Firmalar verilerini kullanabilmek için iyi tasarlanmış proseslere ve yeterliliklere sahip olmalıdırlar.

Firmaların bu yüzden veri altyapısını düzgün kurmaları gerekmektedir ve ETL (veri alma, dönüştürme ve yükleme) yapacak yazılımlara ve danışmanlara ihtiyaçları olacaktır. Farklı kaynaklardan farklı verilerin çekilmesi de elbette yine uzman danışmanlar tarafından yapılmalıdır. Burada verilerin bütünlüğü ve etkileşimi de atlanmamalıdır. Makine öğrenmesi, kestirim, derin öğrenme ve AI kadar verilerin akışı ve verilerin hazırlanması da çok büyük önem taşır. Sonuçta doğru kararlar doğru veriler ile alınır ve karar modelinin işlemesi de verilerin doğruluğuna bağlıdır. Basit ayrıntılar göz ardı edilmemeli, veriler dikkatlice kaynağından alınmalı, işlenmeli ve düzgün çalışıp çalışmadığı da test edilmelidir.

4. Veri altyapısının firmaya getirdiği değeri ortaya çıkarmak (PoV)

Firmalar veri stratejilerini iş sonuçları elde etmek üzerine kurmalıdırlar. Gerçekten acıyan yerlere (pain points) merhem sürmek ve iyileştirmek ilk başta yapılan olmalıdır.  Doğru yerleri seçmek hızla değerin ortaya çıkmasını sağlar.  McKinsey yapılan bu dönüşüme ait projelerde değerin erken ortaya çıkarılmasını ve hatta kısa sürede çok kazanç (quick win) elde edilmesini tavsiye etmektedir. Yapılabiliniyorsa diğer veri strateji projeleri de aynı anda yürümelidir.

5. Firma bünyesinde veri ve veri analitiğinin kullanılması için proseslerin yeniden tasarlanması ve kültür değişiminin başlatılması

Veri kültüre o kadar işlemelidir ki her çalışan verilerle istediği raporu çekebilmeli ve kendi verilerine hızla ulaşabilmelidir. Bu dönemde dijital dönüşüm için veri akışını ve analitiğini sağlamak sadece yazılımlarla olmayacaktır, genel firma stratejisine göre veri stratejisini oluşturan bir danışmanlık ve beraberinde ihtiyaca göre yazılım çözümü sunmak gerekmektedir. Ayrıca bu çalışma disiplini danışmanlar tarafından desteklenerek bir kültür değişimi başlatılmalıdır. Bunun için çalışan yetkinliklerinin artırılmasına dönük eğitimler de, veri stratejisinin yalın metotları ve kalite sistemleriyle birlikte çalışmasını sağlamak da görev olarak biz danışmanlara düşmektedir.